ÇANTA TARİHİ

Çanta Tarihi: 1950-1990 Yılları Arasındaki Gelişmelerin Çanta Modellerine Etkisi 

Moda trendleri, sosyolojik olgulara göre şekilleniyor ve bizimle hayat buluyor. Sizi biraz nostaljik kokulu zamanlara götürüyoruz: 1950'lerden 90’lı yıllara kadar uzanan süre içerisindeki olayların çanta modellerine ne gibi bir etkisi olmuş, nasıl şekillenmiş gelin bunlara göz atalım. 

1950 

II.Dünya Savaşı’nın ardından bolluk, geleneksel değerlere dönüş ve mükemmel aile kavramları ön plandaydı. Dönemin politikacıları savaş sırasında hayata karışan kadınların eve dönmesi konusunda oldukça ısrarcıydı. Bu algı reklam filmleriyle de destekleniyordu. Bu da dönemin modasının daha feminen ve şık detaylara sahip olmasına neden oldu ve Haute Couture de doğal olarak bu anlayıştan payını alarak altın çağını yaşıyordu. Dior, Balmain, Givenchy, Balenciaga ve Chanel gibi moda evleri döneme damgasını vururken Dior’un “New Look” ‘u dönemin modasını tam anlamıyla yansıtıyordu.Beli daha ince gösterecek korselerin yükselişi ve kilo vermeye yardımcı olan dergilerdeki diyet listeleri de oldukça ön plandaydı. Popülaritesi yüksek olan beli daha ince gösteren kabarık elbiselerle daha küçük ve düz çantaların kombinlenmesi uygun görülürdü. Stil olarak, şapkaların ve eldivenlerin çantayla uyumlu olması yazılı olmayan kurallar arasında yer alıyordu.Yaşam tarzından stile kadar her şey belirli kalıplar ve kurallarla sınırlıydı. Savaş sürecindeki kıtlık yüzünden yeni materyallerin kullanılması da gündeme geldi: Gucci, 1940’lı yılların sonunda çanta saplarını bambudan yaparak Bamboo Bag’i üretmeye başladı; 50’lili yıllarda ise Bamboo Bag oldukça rağbet görmüştü. 56’da Grace Kelly’nin hamileliğini gizlemek için karnına tuttuğu Hermes Kelly, ve Chanel’in zincirli omuz askılı çantası 2.55 ise dönemin yıldız parçalarıydı.

1960

1960’lar kadın modasını bir cümleyle özetleyecek olursak; 50’lilerin kalıplaşmış, ultra feminen görünümüne hoşçakal diyerek, daha özgür ve dinamik stil kodlarına yer açan bir dönemdi.Savaş sonrası doğum oranlarının 1947’de zirveye ulaşmasıyla 60’lı yıllarda genç nüfus daha çoğunluktaydı. “Uşak Yasası” olarak bilinen eğitim yasasının çıkmasıyla işçi sınıfı ailelerinin çocuklarına da eğitim alma hakkı verildi. Bu sayede birçok öğrenci sanat okullarına kayıt yaptırma şansı buldu. Bu yaratıcı gençler çanta kullanmak yerine daha pratik olan elbise ceplerini tercih ediyordu. Çantalar bir ihtiyaç olmaktan çıkmıştı; artık şık bir aksesuar olarak kullanılıyordu. Twiggy ve Edie Sedgwick’in stilleri ise döneme damgasını vuran isimlerdi. Genç, zinde ve özgür karakterli stilin hakim olduğu 60’larda elbisenin boyları kısaldı; seyahatin artışı ile çanta boyları da küçüldü. Audrey Hepburn’ün isteği üzerine 5 cm küçülen Louis Vuitton’un Speedy çantası, Emilio Pucci’nin saykodelik desenlerini ipek clutch’lara uygulaması çanta tarihinde önemli bir yere sahiptir. 

1970

Hippilerin dünyasına hoşgeldiniz! Temeli; toplumsal sorunlardan kendini uzaklaştıran, genellikle caz müzik dinleyen, varoluşçuluk felsefesini benimseyen ve edebiyat alanında birçok başarılı eserler vermiş bir grup olan Beat Kuşağına dayanan hippiler, 70’leri etkisi altına almıştır. Hippilerin stili bohemdi ve çanta tasarımları da bu akıma eşlik ederek sahada bohem stilde çantalar yerini aldı.  Geleneksel yaşam tarzından kopulmaya çalışıldığı bu dönemde ifade özgürlüğü en önemli değerlerdendi. Bu dönemde birçok güzel gelişme olmuştu. Vogue dergisinin kapağında ilk defa bir siyahi model yer alması farklılığın kutlandığına işaretti. Eklektik stil ve folklorik görüntünün yükselişini de kucaklayan bir dönemdi. Çantalar genellikle yumuşak deri ya da süetten yapılırdı; ve çapraz olarak kullanılırdı. 1971’de Mulberry, moda dünyasını işlemeli süet çantaları ile tanıştırdı. Bu sırada, Karl Lagerfeld, Chloe markasının bohem görünümlerine imza atıyordu. İspanyol moda markası Loewe ise dönemin özgür ruhunu yansıtan Amazona çantasını tasarlamıştı.

1980

“Çok olan çoktur.” Maksimalist stille tanışın! İnci kolyeler, abartılı takılar ve payetli kıyafetler ile kadınlar başarısını ve zenginliğini gösteren bir imaj tercih ederdi. Stilde cesaret ve gösterişin konuştuğu bir dönemden bahsediyoruz. Markalaşmanın ortaya çıkması ve markaların değer kazandığı bu dönemde, göze çarpan monogramlar ve logolar olmazsa olmaz haline geldi. Karl Lagerfeld’in Chanel’in iç içe geçen C logosunu 80’lerde Chanel çantalara yerleştirmesi ise anlayacağınız üzere tesadüf değil. Yine Karl’ın Fendi için tasarladığı FF logosu ve Lady Dior’un Dior logolu charm’ları oldukça beğeni toplayan nesnelerdi. Hermes’in Birkin çantası da bu sene dünyaya geldi.  80’lilerin başlarındaki işlevsel olan spor giyimin etkisi dönemin modasına yön vermişti. Oyuncu Jane Fonda’nın egzersiz videoları, Fame gibi filmler sporla formla kalma kültürünü yaygınlaştırdı. İkinci cilt denilen vücutla bütünleşen ve vücut hatlarını sergileyen görünümler oldukça revaçtaydı. Kullanışlı ürünlere duyulan ihtiyaç ile, Miuccia Prada, Prada’nın ikonik Nylon çantasını tasarladı. İtalyan askerlerinin üniformalarının yapımında kullanılan Nylon kumaş, artık Prada’nın da Nylon çantasının malzemesi olmuştu. Deri yerine kullanılan bu alışılagelmemiş malzeme lükse yeni bir soluk getirerek, ütüliter modanın kapılarını açtı.

1990

90’lara çabasız, gösterişten uzak ve cinsiyetsiz stil hakimdi. 80’lerin ışıltılı ve abartısından uzak bu dönemde Tom Ford’un kreatif direktörlüğü altındaki Gucci, Jil Sander ve Helmut Lang’in  minimal tasarımları, süpermodellerin dönemi olmasına rağmen klasik süper model anlayışından uzak Kate Moss’un Calvin Klein reklamıyla çıkış yapması, döneme damgasını vuran şeylerden birkaçı.Kendimizi olduğumuz gibi sevmemiz ve gerçekçi olmayan güzellik standartlarının peşinden koşmamamız gerektiğini gösteren Kate Moss, bu sağlıklı anlayışın tohumlarını atmaya başlamıştı. Her ne kadar minimalist karakterli stiller egemen olsa da ilhamını “Tatlı Hayat” felsefesinden alan Versace, Dolce&Gabbana ve Roberto Cavalli gibi İtalyan tasarımcılar gösterişli görünümlere imza atıyorlardı. Popüler kültür günden güne yaygınlaşmaya başlamıştı. Bunun etkisi modaya da yansıdı ve ortaya ilk It-Bag çıktı.Bir giysi gibi sezonluk trendlere göre tasarlanan ilk çanta olan Fendi’nin Baguette çantası moda pistine iniş yapmıştı. It-Bag olmasını sağlayan en büyük etkenler ise Naomi Campbell ve Madonna gibi birçok ünlü isimler tarafından tercih edilmesi, ve Sex And The City dizisiyle de bir arzu nesne haline gelmesiydi. 1997 yılında ise Prada 80’lerdeki utiliter tavrına bir yenisini ekleyerek sırt çantası tasarladı.